De Grand Prix van Spanje is vast onderdeel van de huidige Formule 1 kalender. Het circuit de Catalunya nabij de Catalaanse hoofdstad Barcelona is tevens het circuit dat tijdens de wintertests wordt gebruikt voor tests voor het nieuwe seizoen.

Spanje zit vol met racetalent. De grootheid in Spanje is natuurlijk Fernando Alonso, hij wordt als een race-god gezien. Ook Carlos Sainz, een talentvolle Formule 1 coureur, keek op tegen Fernando. Beelden van Alonso met een piepjonge Sainz als karter en als fan deden de rondte toen Carlos Sainz zelf de Formule 1 betrad.

Dat de Spanjaarden kunnen racen is geen toeval, het zuid-Europese temperament komt al gauw terug op de baan waar gepeperde inhaalacties het publiek doet laten klappen. 

Ontstaan van de Grand Prix Spanje

De Spaanse Grand Prix is een van ‘s werelds oudste races. Al in 1908 werd er al een stratenrace georganiseerd nabij Barcelona. In 2013 vierde de Spaanse Grand Prix officieel haar honderdste verjaardag. In 1913 werd er een officiële Grand Prix georganiseerd door de Spaanse nationale autobond. Dit was nog verre van een georganiseerd Formule 1 toernooi en seizoen.

Toentertijd werd er een race georganiseerd voor touringcars. Rond dezelfde tijd worden er ook langeafstandsraces georganiseerd in Duitsland en Italië. In Spanje wordt er driehonderd kilometer afgelegd op een stratencircuit van Guadarrama naar Valladolid. De wedstrijd werd gewonnen door Carlos de Salamanca in een Rolls Royce.

Door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog laat de tweede editie van de Spaanse Grand Prix even op zich wachten. In 1923 wordt de tweede editie georganiseerd. Deze wordt gehouden op een betonnen baan. De voorliefde voor gemotoriseerde races en het succes van de lange afstand racen leidde tot het bouwen van een 2 kilometer lange oval genaamd Sitges-Terramar.

Na de race van ‘23 belandde het circuit in financiële problemen waardoor de Spaanse Grand Prix noodgedwongen moest verhuizen. Het 11 mijl lange Circuito Lasarte in de buurt van Bilbao werd de rest van de jaren ‘20 en ‘30 gebruikt. Echter was de Spaanse Grand Prix geen jaarlijkse zekerheid.

Economische problemen en de Spaanse politieke situatie in de jaren ‘30 zorgde ervoor dat de race geregeld werd afgeblazen. In 1946 keerde de Spaanse Grand Prix terug op de straten van Barcelona. 

Onderdeel van het WK

In 1951 werd de Spaanse Grand Prix onderdeel van de kalender. Één jaar na de oprichting van het Wereldkampioenschap in de Formule 1, georganiseerd door de FIA, sluit ook de Spaanse Grand Prix aan. Op het stratencircuit van Pedralbes in Barcelona racen de coureurs. Uiteindelijk wint Juan Manuel Fangio de eerste Spaanse GP terwijl Alberto Ascari vanaf pole startte.

Fangio wint in ‘51 ook het wereldkampioenschap voor Alfa Romeo tijdens de beslissende race in Spanje. Het is tot op heden de enige keer geweest dat het Formule 1 seizoen werd beslist in Spanje. In ‘52 en ‘53 stond de race wel op de kalender maar werd de race niet georganiseerd aangezien er financiële problemen waren.

In 1954 keert de F1 weer terug naar Pedralbes. Ditmaal wint Mike Hawthorn voor Ferrari. Ook in 1955 stond de Grand Prix gewoon op het programma maar werd deze op het laatste moment afgeblazen.

Tijdens de 24 uur van Le Mans was er een verschrikkelijk ongeluk gebeurd waarbij meer dan tachtig personen het leven lieten. Hierdoor werden nieuwe regels opgesteld voor publieksveiligheid. Hierdoor, en door financiële problematiek werd er nooit meer geracet op Pedralbes. 

Nieuwe circuits

Twaalf jaar na de afgeblazen Grand Prix Spanje van 1955 keert de Formule 1 terug binnen de Spaanse landsgrenzen. Jarama ten noorden van Madrid werd door de RACE (Real Automóvil Club de España) aangewezen als nieuwe baan. Jarama is ontworpen door de Nederlander Hans Hugenholtz die tevens het Japanse Suzuka en het Belgische Zolder heeft ontworpen.

Gelijktijdig met de aanstelling van Jarama werd er flink gewerkt aan de veiligheidsmaatregelen op Montjuïc, een stratencircuit in de buurt van Barcelona. In 1967 wordt de Spaanse Grand Prix eerst gereden op Jarama waar Jim Clark voor Lotus wint. In ‘68 pakt Graham Hill de overwinning.

De jaren erna wisselen Montjuïc en Jarama elkaar af. Het ene jaar wordt er gereden in Madrid en het andere in Barcelona. In 1976 kiest men meerdere jaren op rij voor Jarama. Dit kwam door verschillende gevaarlijke ongelukken met hoge snelheden op Montjuic.

Door de hete zomers in Spanje, het plaatsen van een golfbaan in de buurt van het circuit en een teruglopend publieksaantal besloten ze in 1981 te stoppen op Jarama en voorlopig ook in Spanje.  

Terugkomst F1

In 1986 keerde de F1 opnieuw terug naar Spanje, ditmaal naar Jerez. Jerez ligt in het zuiden van Spanje nabij Sevilla, Andalusië. De burgemeester van Jerez gaf toestemming voor de bouw van het circuit om de toerisme sector te bevorderen in de regio. Vlak voor het evenement van 1986 was de baan gereed.

De race was direct een visitekaartje voor de sport. Ayrton Senna en Nigel Mansell waren in gevecht om de overwinning waarbij Senna met 0.014 seconde aan het langste eind trok. Het is een van de meest dichte finishes in de geschiedenis van de Formule 1.

Één jaar later won Mansell wel in Spanje. Ook de locatie Jerez bleef niet voor hele lange tijd. Vijf jaar werd er gereden op Jerez toen de overstap werd gemaakt naar Catalunya.

In 1991 verhuisde de Spaanse Grand Prix naar Circuit de Catalunya. Tot op heden wordt daar de GP van Spanje gereden. In 1994 en 1997 keerde de Formule 1 nog wel terug naar Jerez. Deze werd niet gereden onder de Spaanse vlag maar onder de Grand Prix van Europa. 

Recente geschiedenis

Vanaf begin jaren ‘90 wordt er dus gereden op het Circuit de Barcelona-Catalunya. Een uitdagende baan. Met van alles wat. Snelheid, scherpe bochten, flauwe snelle bochten, chicanes en technische bochten combinaties.

De 4655 meter lange baan heeft zestien bochten en staat bekend om de wind. Als de windrichting gunstig staat geeft dat op deze open vlakte een wezenlijk verschil in snelheid. De aerodynamica van de auto is dus erg belangrijk zodat deze zo min mogelijk tijd verliest op basis van luchtstroom. Ook de ideale racelijnen kunnen hierdoor verplaatsen om zoveel mogelijk van de natuurlijke ‘boost’ te kunnen profiteren. 

Weetjes over Grand Prix Spanje

• Tijdens de Grand Prix Spanje van 1980 vertelde FISA president Jean-Marie Balestre dat de Spaanse Grand Prix niet mee zou tellen voor het Wereldkampioenschap. Dit deed hij omdat er een aantal FOCA rijders niet kwamen opdagen tijdens een meeting. Omdat de race niet voor punten gereden werd namen Ferrari, Renault en Alfa Romeo niet deel aan de GP. De constructeurs die onder de FOCA vlag reden namen wel deel. De FISA en de FOCA (beide verantwoordelijke organisaties) lagen sowieso in de clash met elkaar. Het gekibbel ging over en weer. Uiteindelijk werd in 1981 door beide partijen ingestemd met de Concorde-overeenkomst. 

• Michael Schumacher eindigde in 1994 de race in Catalonië op de tweede stek. Dit was erg knap omdat hij de helft van de race alleen in de vijfde versnelling kon rijden. 

• In 2016 maakte Max Verstappen de overstap van Toro Rosso naar moedermerk Red Bull Racing. Zijn eerste race in Spanje won de Nederlander direct daarmee won hij niet alleen zijn debuut race maar was hij tevens de jongste coureur die ooit een F1 wedstrijd won. 17 jaar en 166 dagen oud was verstappen. Naast Verstappen won in 2012 Pastor Maldonado ook zijn debuut race en ook die werd gereden in Spanje.  

Veel gestelde vragen