Schalke is een van de grotere voetbalclubs in Duitsland en heeft een gigantische supportersschare. Met ruim 150.000 leden is het op Bayern na de meest geliefde club uit Duitsland. Veel Nederlanders hebben een sympathie voor de blauwen uit Gelsenkirchen.

De club is gevestigd op ongeveer 60 kilometer ten zuidoosten van Enschede, de supporters van FC Twente en Schalke hebben een vriendschappelijke band opgebouwd maar ook supporters uit Friesland en Gelderland reizen af naar de stad in het Ruhrgebied om in de Veltins Arena naar die Königsblauen te kijken.

Het ontstaan van Schalke 04

In 1904 wordt er in de wijk Schalke door een aantal mijnwerkers een ploeg opgericht als Westfalia Schalke. De ploeg speelde in het rood-geel. Schalke mocht  niet toetreden tot de West-Duitse voetbalbond omdat er te veel clubs waren. Door een fusie kon de ploeg in 1912 zich aansluiten bij de DFB. Echter door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog werd het voetbal veelal van de kalender geschrapt. 

Schalke bovenaan

In 1919 fuseerde de club wederom en werden de clubkleuren blauw en wit aangenomen. Vijf jaar later splitste Schalke op. Schalke had namelijk naast een voetbaltak ook een turnvereniging en de Duitse overheid wilde dat het liefste gescheiden hebben. Zo werden veel verenigingen gesplitst en werd de Turn- und Sportverein Schalke 1877 omgedoopt in Schalke 04.

In 1926 promoveerde Schalke, door het behalen van een kampioenschap, voor het eerst naar de hoogste competitie van de Ruhrgebied waar ook Borussia Dortmund haar eerste seizoen ging spelen. Waar latere aartsrivaal BVB direct degradeerde wist Schalke groepswinnaar te worden. Ze wonnen veertien van de zestien duels en bleven ongeslagen. Twaalf punten stonden ze los.

Ze gingen door naar de West Duitse eindronde waar Schalke tweede eindigde achter Duisburger SpV, hierdoor kwalificeerden ze zich voor de nationale eindronde. In de nationale eindfase werd de club verslagen door TSV 1860 München. Echter was de blijdschap om dit succes tijdens het seizoen zó groot dat werd besloten een nieuw stadion te bouwen. 

Ook het seizoen daarna wist Schalke in de nationale eindronde te komen, dit keer was HSV te sterk voor die Königsblauen. In 1928 werd het nieuwe stadion geopend. Doordat Gelsenkirchen als stad het stadion had bekostigt voerde Schalke wederom een naamswissel door. FC Gelsenkirchen-Schalke 04 werd de naam.

Ook in het nieuwe onderkomen wist Schalke goede zaken te doen, ze behaalden opnieuw de nationale eindronde waar ze van Hertha BSC in de kwartfinale verloren. Schalke wilde hun team maar wat graag bijeen houden en betaalden de spelers een flink salaris. De DFB vatte Schalke bij de kraag en schorste de ploeg een half jaar omdat professionalisme nog niet was gewenst in de sport.

Na deze dip ging het in 1932 wederom goed met Schalke. Ze werden Ruhrkampioen, West Duitse kampioen en in de nationale eindronde gingen ze pas in de halve finale onderuit tegen Eintracht Frankfurt. Schalke was héél dicht bij haar eerste nationale finale. Het duurde echter maar één seizoen voordat deze werd behaald. In 1933 stond Schalke voor het eerst in de Duitse finale. Fortuna Düsseldorf was de opponent en Schalke greep wederom mis. 3-0 stond er uiteindelijk op het scorebord. 

Gauliga

Toen de NSDAP de macht kwam in 1933 greep werd het Duitse voetbal veranderd. De zogeheten Gauliga’s werden ingevoerd. Schalke kwam terecht in de Gauliga Westfalen wat één van de zestien competities was. Door de nieuwe competitievorm kon Schalke ook gemakkelijker nationaal schitteren.

Vanaf 1942 werden veertien van de achttien finales gewonnen, tien Duitse kampioenschappen en acht Tschammerpokals (voorloper DFB Pokal) werden gewonnen. Uit deze tien finales werden zes landstitels gepakt en in 1938 werd ook de beker gewonnen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het spelen van een competitie niet meer mogelijk dus werd alles in knock-out vorm afgewerkt.

In 1942 won Holstein Kiel met 4-1 van Schalke waardoor de Königsblauen voor het eerst in 10 jaar niet meer in een finale stonden. Ook verderop in de oorlog bleek het knock-outsysteem niet voordelig uit te pakken voor Schalke. Tijdens de periode van de Gauliga won Schalke 162 van de in totaal 189 wedstrijden, een winstpercentage van ruim 85 procent. 21 keer eindigde het onbeslist en maar zes wedstrijden werden verloren.

96% van de Gauliga partijen wist Schalke ongeslagen te blijven. In de periode 1935-1939 werd geen enkele wedstrijd verliezend afgesloten. De geweldige sportieve prestaties werden door de Nazis zelfs gebruikt als propagandamateriaal. 

Naoorlogs voetbal

De Gauliga werd omgetovert tot de Oberliga waar Schalke een imposante winst van 20-0 neerzette tegen SpVgg Herten, echter eindigden ze het eerste seizoen op de zesde stek. Eind jaren ‘40 ging Schalke verder achteruit. In de jaren ‘50 ging het langzaam weer beter met de club en het duurde tot 1958 dat er een nieuwe titel in de prijzenkast kon worden toegevoegd.

In 1963 startte de nieuwe competitie; de Bundesliga. De eerste seizoenen in de nationale Duitse competitie verliepen moeizaam en er moest zelfs tegen degradatie gevochten worden. In 1972 werd de tweede positie bestegen achter Bayern München. Ondanks dat Schalke lang aan kop stond werd de schaal in München uitgereikt. Schalke won dat jaar wel de Duitse beker.

Er zat veel potentie in de Königsblauen tot het schandaal van 1971. Een aantal spelers en club officials hadden smeergeld aanvaard en verloren opzettelijk de wedstrijd tegen Arminia Bielefeld. De spelers werden levenslang geschorst wat later is teruggebracht tot straffen van twee jaar. Het imago van Schalke heeft een gigantische deuk gekregen door dit schandaal.

In 1977 eindigde de club opnieuw op de tweede stek en had één punt te weinig om het kampioenschap te vieren. Borussia Mönchengladbach pakte de titel. In 1981/82 degradeerde ze naar de 2. Bundesliga, een dieptepunt uit de historie van de club. Tijdens het kwakkelende jaren ‘80 decennium komt de club in 1991/92 weer terug in de Bundesliga. De jaren ‘90 waren rooskleuriger voor de Königsblauen, ze wonnen de UEFA Cup in 1997 door Inter op penalty’s te verslaan. De weg omhoog was weer ingezet.

Recente geschiedenis

Schalke weet zich na de millenniumwissel als vaste waarde in de bovenste regionen van de Bundesliga te vestigen. Schalke wint tevens wel eens de DFB Pokal. Dit gebeurde onder andere in 2001, 2002 en 2011. In 2011 behaalden ze de halve finale van de Champions League, een uitzonderlijk goede prestatie.

Met het fantastische elftal bestaande uit onder andere Neuer, Höwedes, Schmitz, Papadopoulos, Metzelder, Uchida, Matip, Rakitic, Jurado, Draxler, Raúl, Edu, Farfan en Huntelaar werden ze groepshoofd boven Lyon, Benfica en Hapoel. En sloegen ze in de knock-out fase Valencia en Internazionale uit.

In de halve finale was Manchester United een maat te groot. Een zeer groot contrast met de Bundesliga waar de ploeg op de veertiende positie eindigde met maar vier punten boven directe degradatie. In de Bundesliga verloren de Königsblauen 16 maal. 

Spelers

Veel Nederlandse spelers maken de overstap naar Schalke 04. Gelsenkirchen is net over de grens en dus nog dicht bij het thuisfront in Nederland. Marco van Hoogdalem speelde negen jaar bij Schalke. René Eijkelkamp, Niels Oude Kamphuis, Johan de Kock, Youri Mulder, Heinz van Haaren, Orlando Engelaar, Wim Suurbier en Jeffrey Bruma hebben in het blauwe shirt gespeeld.

De meest bekende Nederlandse speler die in de Königsblauen armen is gesloten is natuurlijk Klaas Jan Huntelaar. De spits uit Voor-Drempt speelde tussen 2010 en 2017 voor Schalke en scoorde 126 keer in 240 wedstrijden in alle competities. In 2011/12 was the Hunter topscorer van de Bundesliga met 29 doelpunten.

Klaus Fichtel heeft de meeste wedstrijden voor Schalke gespeeld. Hij kwam 566 keer in actie voor die Königsblauen. Schalke’s Ultimate XI volgens de Bundesliga website wordt gecoacht door Huub Stevens. Lehmann staat op goal. Fichtel, Bordon, Thon en Höwedes vormen de verdediging. Wilmots, Anderbrügge en Asamoah zijn het middelveld. Raul, Fischer en Huntelaar zijn de drie sterren die de aanval vormen. Ook hier is de Nederlandse invloed op de club terug te zien.

Veelgestelde vragen